INNOWACYJNA TECHNOLOGIA
W SŁUŻBIE NATURY
Choroby przenoszone drogą płciową
Choroby przenoszone drogą płciową, zwane kiedyś chorobami wenerycznymi to grupa chorób zakaźnych, które są wywołane przez bakterie, wirusy, grzyby lub pasożyty. Choroby te przenoszone są najczęściej w drodze kontaktu płciowego, choć nie tylko. Ryzyko rozwoju zakażenia rośnie również u osób korzystających z basenów, saun i solariów.
Chlamydia trachomatis
Chlamydia trachomatis należy do jednych z najczęściej występujących chorób wenerycznych. Przenosi się drogą płciową. U poszczególnych pacjentów może przebiegać w różnoraki sposób. Do charakterystycznych objawów należą: przewlekłe zakażenie spojówki i rogówki, ropno-śluzowe zapalenie szyjki macicy, zapalenie cewki moczowej, inne zakażenia dróg moczowo-płciowych u kobiet i mężczyzn. Mówi się nawet o cichej epidemii tej choroby, ponieważ większość chorych nie zdaje sobie sprawy z zakażenia i może zarażać kolejne osoby. Nieleczona zawsze prowadzi jednak do niebezpiecznych dla zdrowia powikłań. Bakterie z rodzaju Chlamydia czerpią energię z zakażonych komórek. Może również dochodzić do powikłań autoimmunologicznych, takich jak reaktywne zapalenie stawów.
O zakażeniu
Bakterie z rodzaju Chlamydia trachomatis są małymi, gram ujemnymi wewnątrzkomórkowymi bakteriami. Chlamydie nie rosną na sztucznych pożywkach, jednak udaje się je hodować in vitro na specjalnych liniach komórkowych. Rezerwuarem Chlamydia są ludzie i ptaki, ale chorują również inne zwierzęta (np. koty). Jej zmienność genetyczna jest przyczyną licznych tropizmów, a równocześnie trudności w jej wykrywaniu i eradykacji. Jedna z mutacji jest przyczyną jaglicy – choroby oczu prowadzącej do ślepoty; inne serotypy są przyczyną zakażeń moczowo-płciowych, zapalenia spojówek, reaktywnego reumatycznego zapalenia stawów oraz zapalenia płuc noworodków. Mikroorganizmy te po wtargnięciu do organizmu, przyczepiają się do komórek gospodarza, wnikają do nich i tam się mnożą, a następnie rozprzestrzeniają drogą krwionośną.
Objawy
U kobiet Chlamydia bardzo często powoduje zapalenie szyjki macicy, zapalenie jajowodu, endometriozę, bezpłodność, zapalenie cewki moczowej, chorobę zapalną narządów miednicy mniejszej, reaktywne zapalenie stawów, czy zapalenia okołowątrobowe. W przypadkach ostrych, objawowych zakażeń u kobiet występować mogą następujące objawy: śluzowo-ropne zapalenie szyjki macicy, ropna wydzielina z pochwy, bóle w dole brzucha, krwawienia międzymiesiączkowe i po stosunkach, dolegliwości i zaburzenia podczas oddawania moczu oraz stany zapalne narządów miednicy małej. U mężczyzn bakterie te są najczęstszą przyczyną zapalenia cewki moczowej, zaburzeń przy oddawaniu moczu (pieczenie w cewce, parcie na mocz), a także zapalenia najądrzy i gruczołu krokowego, reaktywnego reumatycznego zapalenia stawów, zespołu Reitera, zapalenia odbytnicy i odbytu. U osób obu płci Chlamydia trachomatis bardzo często powoduje również zapalenie spojówek prowadzące do powstania blizn i utraty wzroku. W tym przypadku źródłem zakażenia jest basen kąpielowy. Inną chorobą wywołaną przez tę bakterie jest ziarniniak weneryczny, charakteryzujący się występowaniem zmian grudkowo-pęcherzykowych na skórze zewnętrznych narządów płciowych oraz powiększeniem pachwinowych węzłów chłonnych. Czasami objawom miejscowym mogą towarzyszyć objawy ogólne (gorączka, bóle głowy, rozbicie). Postać przewlekła zakażenia Chlamydia trachomatis może prowadzić do bezpłodności. U niemowląt do zakażenia dochodzi w okresie porodu.
U dorosłych zakażenia zapoczątkowane są przeniesieniem materiału zakaźnego na spojówki lub przez
kontakty seksualne.
Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum, Proteus Mirabilis, Gardnerella vaginalis.
Choroby przenoszone drogą płciową są jednymi z najczęściej występujących chorób na świecie i mają konsekwencje zdrowotne, ekonomiczne i socjalne w wielu krajach. Bakteryjne zakażenia układu moczowo-płciowego spowodowane są zaburzeniem fizjologicznej flory zdominowanej przez Lactobacillus. Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum, Proteus Mirabilis, Gardnerella vaginalis. Bakterie te bardzo często izolowane są z dróg moczowo-płciowych
w przypadkach nieswoistych zapaleń. Mycoplasma hominis opisywano jako czynnik sprawczy zapaleń jajników
i jajowodów, odmiedniczkowego zapalenia nerek, gorączki poporodowej i innych zakażeń. Ureaplasmy dość często wywołują u mężczyzn zapalenia cewki moczowej, zapalenia gruczołu krokowego i najądrzy. Gardnerella vaginalis jest najczęstszą przyczyną bakteryjnego zakażenia pochwy.
O zakażeniu
Bakterie z rodzaju Chlamydia, Mycoplasma, Proteus czy Gardnella są pasożytami wewnątrzkomórkowymi (bytują wyłącznie wewnątrz komórek gospodarza). Chlamydie nie potrafią syntetyzować własnego ATP, czyli związku którego rozpad uwalnia energię niezbędną do procesów życiowych chlamydii, dlatego czerpią energię z zakażonych komórek. Proteus Mirabilis to urzęsiona, gram-ujemna bakteria, wytwarza proteazy oraz ureazę, która odpowiada za podwyższenie pH moczu. Bakteria może powodować zakażenia różnych miejsc, jednak najczęściej infekcja dotyczy układu moczowego. Czynnikiem sprzyjającym jest cewnikowanie, zwłaszcza przez dłuższy okres. Dzięki wytwarzaniu ureazy wydzielany jest amoniak, który podwyższa pH moczu. Zakażenie bakterią Gardnella vaginalis wiąże się
z obecnością szeregu nieprzyjemnych dolegliwości, z których najbardziej charakterystyczny jest nieprzyjemny, rybi zapach z pochwy, pieczenie, świąd, a nawet ból podczas stosunku. Na ryzyko zachorowania wpływa obniżona odporność oraz mnogość partnerów seksualnych; częste korzystanie z basenów; niewystarczająca higiena intymna. Do rozwoju infekcji może także dojść na skutek stosowania długotrwałej antybiotykoterapii oraz przyjmowanie niektórych leków, w tym leków antydepresyjnych i hormonalnych.W przypadku zakażeń moczowo-płciowych z rodziny Mycoplasmataceae wyróznia się następujące gatunki: Mycoplasma hominis, Mycoplasma genitalium, Mycoplasma fermentans, Mycoplasma penetrans oraz Ureaplsma urealyticum, Mycoplasma pirum. Mycoplasma fermentans, Mycoplasma penetrans oraz Mycoplasma pirum uważa się za pasożyty związane z AIDS, gdyż są często izolowane
od pacjentów zakażonych wirusem HIV. Mycoplasmy te mogą powodować ogólnoustrojowe zakażenia także u osób
z prawidłową odpornością. Do zakażeń może dochodzić na drodze kontaktów międzyludzkich lub w wyniku ukąszenia owadów krwiopijnych, w tym kleszczy. Choć Mycoplasma hominis i Ureaplasma urealyticum bardzo często izolowane są z dróg moczowo-płciowych w przypadkach nieswoistych zapaleń. Mycoplasma hominis często wywołuje zapalenia jajników i jajowodów, jest przyczyną odmiedniczkowego zapalenia nerek, gorączki poporodowej i innych zakażeń. Ureaplasmy dość często wywołują u mężczyzn zapalenia cewki moczowej, zapalenia gruczołu krokowego i najądrzy. Zakażenia tymi bakteriami, podobnie jak zakażenie Chlamydia trachomatis, mogą prowadzić do bezpłodności, samoistnych poronień.
Objawy
U niektórych kobiet początkowo zakażenie tymi pasożytami może przebiegać bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Nierozpoznane zakażenia prowadzą do zakażeń partnerów seksualnych i późnych powikłań. Gdy choroba przejdzie
w postać przewlekłą, może doprowadzić do objawów takich jak: śluzowo-ropne zapalenie szyjki macicy, ropna wydzielina z pochwy, bóle w dole brzucha, krwawienia międzymiesiączkowe i po stosunkach, dolegliwości i zaburzenia podczas oddawania moczu oraz stany zapalne narządów miednicy małej. U mężczyzn w późniejszym etapie zakażenia może dojść do śluzowkowych wycieków z cewki moczowej, mogą pojawić się zaburzenia przy oddawaniu moczu (pieczenie w cewce, parcie na mocz), a także zapalenie najądrzy i gruczołu krokowego. W przypadku zarówno kobiet jak i mężczyzn może dojść do zapalenia spojówek, a także może pojawić się ogólne rozbicie i przewlekłe zmęczenie. Podobnie jak w przypadku zakażeń Chlamydia trachomatis możliwe jest wystąpienie odczynowego zapalenia stawów i innych późnych powikłań immunologicznych. W wyniku obecności zakażenia może dojść do rozwoju powikłań autoimmunologicznych w postaci reaktywnego zapalenia stawów lub zespołu Reitera
(zapalenie błony naczyniowej oka, spojówek, zapalenie stawów i cewki moczowej).
HSV-1 i HSV-2
Opryszczka jest nazwą ogólną dla zakażeń opryszczkowych. Jest to wykwit skórny pojawiający się najczęściej
w okolicy czerwieni wargowej. Zmiana ta wywoływana jest przez wirus HSV1 i HSV2 z grupy Herpes simplex virus. Zakażenie to jest dosyć powszechne, dochodzi do niego najczęściej w dzieciństwie (HSV1) lub podczas kontaktów seksualnych z zakażonym partnerem (HSV2). Infekcja wirusem HSV-1 obejmuje najczęściej okolice ust i nosa, zakażenia wirusem HSV-2 obejmują natomiast okolice narządów płciowych.
O zakażeniu
Wirusy opryszczki HSV-1 (Herpes simplex-1) i HSV-2 (Herpes simplex-2) są blisko spokrewnionymi i szeroko rozpowszechnionymi na świecie ludzkimi patogenami. Najczęściej zarażamy się nimi drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z wydzieliną narządów płciowych lub śluzówką jamy ustnej. Podczas zarażenia wirus przedostaje się przez komórki błon śluzowych, a następnie namnaża się w tkankach nabłonka. Mnożący się wirus niszczy komórki gospodarza i tworzy nowe tzw. wiriony – pojedyncze cząstki wirusa, zdolne do przetrwania poza komórką. W wyniku uszkodzenia tkanek pojawiają się pęcherzyki, owrzodzenia i ostatecznie strupy. Wykwity skórne posiadają bardzo duże stężenie wirusa dlatego ryzyko zakażenia jest bardzo duże. Przebieg zakażeń HSV-1 (Herpes simplex-1)
i HSV-2 (Herpes simplex-2) jest różny.
Objawy
Wirus objawia się pod postacią opryszczki. W przypadku HSV-1 pojawia się opryszczka wargowa, a w przypadku HSV-2 opryszczka narządów płciowych. Przebieg zakażenia może być groźny u osób z zaburzeniem odporności. Powstające na wardze pęcherzyki wypełnione są treścią surowiczą, a następnie wydzieliną ropną, które zamienia się w strupek. Zanim pojawią się bolesne pęcherze, odczuwalne może być mrowienie, pieczenie oraz swędzenie i niewielki ból. Objawy dotyczące skóry i błon śluzowych są do siebie bardzo podobne. Nie rzadko w przebiegu opryszczki
u zarażonego dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych. Główne powikłanie u osób dorosłych to zapalenie mózgu, a u pacjentów z obniżoną odpornością – uogólnione zakażenie HSV. U noworodków, które zarażają się HSV infekcja może manifestować się w formie łagodnej z pęcherzami na skórze twarzy, ustach i w okolicach oczu. Niekiedy może dojść do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego – takie przypadki charakteryzują się najcięższym przebiegiem
o wysokim współczynniku śmiertelności. Warto pamiętać, że objawy opryszczki mogą powracać na skutek oddziaływania czynników zewnętrznych, w postaci: miesiączki, wyziębienia organizmu, stresu, osłabienia organizmu, usunięcie zęba, przemęczenia, niedożywienia, ekspozycji na silne promieniowanie słoneczne.
HPV
Wirus HPV, zwany inaczej wirusem brodawczaka ludzkiego, to wirus przenoszony drogą płciową, który zupełnie bezobjawowo może stanowić zagrożenie dla życia każdego z nas. Z wirusem HPV w ciągu swego życia spotyka się aż 99% populacji ludzkiej, a towarzyszy ludzkości od milionów lat. HPV może dotknąć zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Zakażenie najczęściej przechodzi w stan przewlekły.
O zakażeniu
Wirus brodawczaka ludzkiego jest przenoszony drogą płciową, a także poprzez kontakt rąk lub ust z narządami płciowymi. Może dojść do przeniesienia choroby przez brudną bieliznę lub ręczniki. Wirusem możemy zarazić się na basenach czy kąpieliskach wodnych. Do zakażenia niemowlęcia dochodzi też podczas porodu. Stopień prawdopodobieństwa wystąpienia problemu ginekologicznego określa przede wszystkim aktywność seksualna
i częste zmiany partnerów seksualnych. Innymi czynnikami ryzyka zwiększającymi prawdopodobieństwo zakażenia wirusem HPV są: infekcje pasożytnicze, palenie, osłabiony układ odpornościowy, a także zaburzenia żywieniowe
z niskim poziomem a-tokoferolów i witaminy C oraz antyoksydantów.
Objawy
Zakażenie HPV ma zwykle bardzo niepozorne objawy. W przypadku wystąpienia wirusa brodawczaka ludzkiego choroba może rozwijać się nawet kilka miesięcy lub lat. Problemy ginekologiczne wywołane wirusem HPV występują na przykład w postaci łagodnych formacji na genitaliach, czyli brodawek narządów płciowych (kłykciny kończyste), które mogą występować zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Infekcje przewlekłe mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji, włącznie z rozwinięciem się raka prącia (u mężczyzn), nowotworów złośliwych szyjki macicy (u kobiet) lub głowy i gardła (u wszystkich, bez względu na płeć).